Pierwsza w kolei planeta w naszym Układzie słonecznym. Ma średnicę równą 4880 km, co stanowi ponad 1/3 średnicy Ziemi. Objętość Merkurego jest niemal 18 razy mniejsza od objętości Ziemi, a jego masa - 27 razy mniejsza od ziemskiej. Merkury odbija zaledwie 6% padającego nań światła, co jest związane głównie z faktem, że praktycznie biorąc nie ma on atmosfery (jest ona 300 razy rzadsza od atmosfery ziemskiej). Mimo to o jego powierzchni do niedawna wiedzieliśmy o wiele mniej niż o powierzchni otoczonego atmosferą Marsa. Dzieje się tak dlatego, że Merkury jest planetą wewnętrzną względem Ziemi i w związku z tym znajduje się na niebie ziemskim stosunkowo blisko Słońca, tonąc na ogół w blasku jego tarczy (gdyby nie rozpraszające działanie atmosfery ziemskiej, sytuacja ta przedstawiłaby się nieco korzystniej). O planecie Merkury wiedziano już w starozytności.
Sześć planet Układu Słonecznego ma okresy obrotu wokół własnych osi w przedziale od około 10 godzin (Jowisz i Saturn) do około 24 godzin (Ziemia i Mars). Pozostałe wirują bardzo wolno. Pluton obraca się raz na 6 ziemskich dób, a najbliższe Słońcu planety - Merkury i Wenus - raz na 58 i 243 doby. Wolny obrót jest cechą księżyców, wysuwane są więc hipotezy, iż Pluton to zbiegły księżyc Neptuna, Markury zaś to dawny satelita Wenus, obiegający ją kiedyś w odległości 460 tysięcy km. Będęc bardzo masywnym księżycem, Merkury powodował silne przepływy wenusjańskiej skorupy, które hamowały obrót planety. Wenus wywoływała z kolei przepływ na Merkurym, także spowalniając jego wirowanie. Równocześnie siły przepływowe powodowały oddalanie się Merkurego od Wenus. Po kilkuset milionach lat orbita Merkurego stała się tak rozległa, że przyciąganie Słonca przeważyło nad przyciąganiem Wenus. Wtedy Merkury porzucił macierzystą planetę i zaczął krążyć wokół Słońca jako planeta samodzielna.